ભારતીય શિક્ષણ : જ્ઞાનની અગણિત ધારાઓનો સુભગ સમન્વય

Abstract

                      ભારતીય શિક્ષણ એટલે જ્ઞાનની અગણિત ધારાઓનો  સુભગ સમન્વય ધરાવતું તપોવન પદ્ધતિનું શિક્ષણ. આ દેશનું 'ભારત' એવું નામકરણ તેની વિશિષ્ટ જ્ઞાનનિષ્ઠાનું સૂચન કરે છે.  'ભારત' અર્થાત્ 'ભા+રત'. અહીં 'ભા = જ્ઞાન (કાંતિ,તેજ) અને 'રત' = મગ્ન (તલ્લીન, આસક્ત) એવો અર્થ રહેલો છે. આમ 'ભારત' એટલે એવો દેશ, જે હંમેશા જ્ઞાનની વિવિધ પ્રવૃત્તિઓમાં તલ્લીન હોય. આ રીતે જ્ઞાનનિષ્ઠ અને તેજોમય ભારત પાસે વિશ્વના અન્ય દેશોથી તદ્દન ભિન્ન એવી પોતાની આગવી અને અલાયદી પ્રાચીન શિક્ષણ વ્યવસ્થા છે. જેને 'ભારતીય શિક્ષણ' એવાં નામકરણથી ઓળખવામાં આવે છે.