विभिन्नपुराणस्थस्य आदित्यगणस्याध्ययनम्

Abstract

ऋग्वेदस्यानेकाः उत्कृष्टदेवताः आदित्यगणे परिगणिताः । पौराणिककाले अदिते: द्वादशपुत्राणां उल्लेखः प्राप्तः । अदितिपुत्रत्वात् ‘आदित्यः प्रथितः । यद्यप्येतेषु नामेषु पूर्णतः एकरूपता न प्राप्यते किन्तु श्रीमद्भागवतमहापुराणे ६/६/२९ प्राप्ता सूची एव यत्किञ्चिदन्तरेण सर्वत्र प्राप्यते । यथा-

विवस्वानर्यमा पूषा त्वष्टाथ सविता भगः ।

धाता विधाता वरुणो मित्रः शक्र उरुक्रमः ।।

विधातुः स्थाने विष्णुपुराणे 'अंशु:' इति नाम परिगणितम् । यच्च ऋग्वेदे परिगणितस्यांशस्यैव प्रतिरूपं प्रतीयते ।